Tên khoa học : Eoeurysa flavocapitata Muir
Tên tiếng Anh: Black Leafhopper, Yellow Headed Planthopper
Họ: Muội (Delphacidae)
Bộ: Cánh đều (Homoptera)

Rầy đầu vàng (Yellow Headed Planhopper) còn được gọi là rầy đen (Black Planthopper) gây hại trên mía. Rầy đầu vàng (RĐV) cũng thấy xuất hiện trên mía ở các nước lân cận như Thái Lan, Trung Quốc, Đài Loan… Đây là đối tượng sâu hại ít gây ảnh hưởng kinh tế quan trọng trên mía như các đối tượng sâu hại khác và tương đối dễ phòng trị.

Hiện nay, bà con nông dân và lãnh đạo địa phương đang khẩn trương tìm cách hạn chế RĐV lây lan, gây hại và bước đầu đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Để phòng chống RĐV có hiệu quả, Cty CP Nông dược HAI biên sọan tài liệu nầy giúp bà con nông dân, cán bộ BVTV…có thêm tư liệu tham khảo và áp dụng.

Đặc điểm hình thái
Rầy trưởng thành dài 4 – 5 mm, toàn thân màu nâu sẩm, đầu và lưng ngực trước màu vàng, mắt kép hình bầu dục, màu nâu đen, chung quanh có đường viền nhỏ màu đỏ. Râu hình côn, đốt đều màu đen, đốt có lông dài màu nhạt hơn. Miệng kiểu chích hút, đoạn nhọn màu nâu sẩm, đoạn cuối có mạt phần màu trắng. Cánh trước hình gần chữ nhật, mà đen, đoạn cuối chổ ¼ cánh có vệt ngang màu vàng nhạt rất rõ. Gân cánh đơn giản, trên cánh có lông ngắn và chấm tròn đen. Cánh sau nhỏ, không màu, trong suốt. Chân trước và chân sau to nhỏ khác nhau, đốt đùi và đốt ống chân dài bằng nhau, đốt bàn chân đều màu vàng sẩm, đốt đùi chân sau giống như đốt đùi chân trước và chân giữa, đốt ống chân phát triển hơn. Đoạn mép ngòai và giữa có một đoạn gai nhô ra màu nâu đỏ. Rầy cái có kích thước 4,05 mm X 1,11 mm, rầy đực nhỏ hơn.
Trứng nhỏ, dài khoảng 0,7 mm X 0,18 mm, hình kiếm, hai đầu tù, bề mặt trơn nhẳn, mới đẻ màu trắng sữa, sau chuyển sang màu vàng nhạt đến vàng sẩm, thấy rõ hai điểm mắt màu đỏ nhạt.
Rầy non có 5 tuổi, mới nở màu vàng nhạt, tuổi 2-3 có màu sẩm hơn, tuổi 4 đã thấy mầm cánh rõ ràng. Tuổi 5 rầy non có màu vàng đậm, đầu tù, mắt kép màu nâu nhạt, mầm cánh sau dài đến đốt bụng thứ 4, mầm cánh trước đã che kính cánh sau. Con cái có kích thước 3,26 mmm X 1,04 mm, con đực nhỏ hơn.

Đặc điểm sinh học và tác hại
Rầy thường xuất hiện ở các ruộng mía trồng lẻ tẻ, diện tích nhỏ, tháo nước không tốt hoặc gần làng mạc, trồng dầy. Chủ yếu gây hại trên mía non ở các lá chưa mở hoặc lá non mới xòe, thường xuất hiện trên mía Hè thu từ đẻ nhánh đến 4 – 6 lóng.
Rầy trưởng thành họat động nhanh nhẹn, có tính hướng sáng, ban đêm vào đèn nhiều. Rầy cái đẻ trứng vào hai mép gân lá, Rầy non mới nở bò men theo mép gân lá đến đọt. Rầy non và rầy trưởng thành tập trung ở lá đọt hay lá mới xòe ra chích hút nhựa lá. Lá mía bị hại có những chấm vàng về sau liên kết nhau tạo thành vết vàng lớn, trên đó có lớp bọt trắng hoặc lớp dịch trong suốt. Lớp dịch nầy thu hút ruồi, kiến, ong…đến, sau một thời gian biến thành những chấm tròn màu đen và có mùi hôi.. Cây mía bị nặng lá đọt bị thối, lá xanh giảm và biến dạng nhỏ, ngắn, ảnh hưởng đến sinh trưởng và tích lũy đường của cây mía.
Mật độ rầy thường cao vào các tháng 4 – 5, 7 – 8 và 11 - 12. Hằng năm ở các tỉnh phía Bắc, rầy phát sinh 6 – 7 lứa, thời gian một lứa khỏang 40 – 50 ngày, trong đó thời gian trứng 8 - 12 ngày, rầy non 25 – 30 ngày, rầy trưởng thành đẻ trứng 5 – 19 ngày và có thể sống đến 1 tháng. Ở miền Đông rầy xuất hiện từ tháng 7 – 10 sau đó giảm dần.

Biện pháp phòng trừ
-Trồng mía tập trung ít bị hại hơn trồng lẻ tẻ
-Trồng các giống kháng như: F 177, F 178, ROC 5, ROC 16, R 570
-Kiểm tra ruộng mía khi thấy có 5 – 10 con/cây thì cho phun xịt thuốc trừ rầy.
-Phun một trong các loại thuốc sau:
* Applaud 10 WP (Buprofezin): pha 20 - 30 g/bình 8 lít nước, phun 4 - 5 bình/1000 m2
* Fastac 5 EC (Alpha cypermethrin): pha 6 - 8 cc/bình 8 lít, phun 4-5 bình/1000 m2
* Sumithion 50 EC (Fenitrothion): pha 20 - 30 cc/bình 8 lít, phun 4-5 bình/1000 m2
* Hoppecin 50 EC (Fenobucarb # BPMC): pha 20 - 30 cc/bình 8 lít, phun 4 - 5 bình/1000 m2
* Hopsan 75 ND (Fenobucarb + Phenthoate): pha 20-30 cc/bình 8 lít, phun 4-5 bình/1000 m2
* Nurelle D 25/2,5 EC (Chlorpyrifos+Cypermethrin): pha 25-30 cc/bình 8 lít, phun 4-5 bình/1000 m2
* Mospilan 20 SP (Acetamiprid) : pha 2,5 g/bình 8 lít, phun 4 - 5 bình/1000 m2
* Oncol 20 EC (Benfuracarb): pha 50 cc/bình 8 lít, phun 4-5 bình/1000 m2
-Có thể phối hợp dầu khóang Citrole 96,3 ND với các thuốc trên với liều 40 cc/bình 8 lít để tăng hiệu lực trừ rầy
-Phun vào sáng sớm, chiều mát, phun kỹ vào đọt non, loa kèn